تقدیر رئیس جمهور از دکتر ولی الله مظفریان ، فرهیخته دماوندی وگیاه شناس برجسته کشور
همیشه نام جوانان ایرانی در صف افتخارات مختلف جهانی از علمی و فرهنگی گرفته تا ورزشی و هنری در دنیا و کشورمان می درخشد. جوانانی که با همه تلاش و سعی خود می خواهند نام ایران و ایرانی را برای همیشه زنده نگه دارند.
در این بین نمی توان همت و تلاش جوانان دیروز و امروز دماوندی را هم نادیده گرفت. از جمله همین جوانان دیروز دماوندی که امروز از اساتید برجسته در رشته گیاه شناسی می باشد باید به دکتر ولی الله مظفریان اشاره کرد که دوران کودکی و نوجوانی خود را در همین کوچه پس کوچه های شهرمان گذرانده و بعد از گرفتن دیپلم و برای طی دوران دانشگاهی خود وارد تهران شد و در حال حاضر دانشیار پژوهش موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور می باشد و علاوه بر کار وظیفه تحقیقاتی در دانشگاههای مختلف کشور از جمله دانشگاه تهران، دانشگاه شهید بهشتی و واحد علوم تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی به تدریس برای دانشجویان دوره های کارشناسی ارشد و دکترا اشتغال دارد.
به تازگی ودر مراسم((آیین کتاب سال جمهوری اسلامی ایران)) کتاب این محقق برجسته کشور با عنوان ((شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران)) به عنوان کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در سال 1392 انتخاب و توسط ریاست محترم جمهور جناب آقای دکتر روحانی تقدیر شد.
در ادامه بخشی از مصاحبه نشریه رهاورد دماوند را با وی ملاحظه می فرمایید:
وی صحبت های خود را اینگونه آغاز کرد؛ بعد از فارغ التحصیل شدن در باغ گیاه شناسی ملی ایران آغاز به کار کردم و باغ گیاه شناسی ملی ایران بعد از انقلاب در موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع ادغام شد.
در سال 1362عضو هیات علمی باغ گیاه شناسی ملی شدم و هم اکنون دانشیار پژوهش در موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور هستم.اولین کتابی که به زبان انگلیسی نوشتم کتاب شناخت گیاهان تیره چتریان در ایران است که براساس آن عضو هیات علمی شده ام. در طی این سالها و به عنوان گیاه شناس، ایران را قدم به قدم و شهر به شهر و هر جا که رویشی وجود داشت زیر پا گذاشتم و کارهای متعددی را در ارتباط با گیاه شناسی انجام داده ام. در این میان و از سال 57 تا حال حدود 55 هزار نمونه گیاهی از مناطق مختلف را جمع آوری کرده ام که جمع آوری آنها اگرچه مهم است ولی نام گذاری و شناخت آنها مهمتر است و با تدریس در دانشگاه در سال 73 موفق به نشر کتاب «رده بندی گیاهی» در دو جلد که هم اکنون یکی از کتب درسی گیاه شناسی دانشگاه ها است، شدم. بعد از انتشار این کتاب، برای اولین بار کتاب دیگری تحت عنوان « فرهنگ نام های گیاهان ایران» که در آن 8 هزار گونه گیاهان ایران وجود دارد را نوشته و نام فارسی برای آنها پیشنهاد کردم. این کتابی است که درواقع برای همه گیاه شناسان یک منبع ارجاعی می باشد و به عنوان یک چک لیست از نام های گیاهان ایران که به زبان لاتینی، انگلیسی و فارسی نوشته شده است. در این کتاب برایبعضی از گیاهان که نام فارسی نداشتند، نام فارسی پیشنهاد کردم. اغلب مقالاتی هم که امروزه در مورد گیاه شناسی نوشته می شود به نوعی از این کتاب الهام می گیرند.
در کنار تیره چتریان، تیره کمپوزیته ی افتاب گردان یا کاسنی را نیز کار کرده ام، دراین بین بیشتر به فکر کاربردی کردن گیاه شناسی بوده ام چون گیاه شناسی محض، ارتباط به کاربردی ها ندارد. اگر فرهنگ نام ها نوشته شد بیشتر برای کاربردی کردن این گیاهان بوده است.
انتشار کتاب(( درختان و درختچه های ایران)) هم اقدام دیگری بود که در این کتاب قریب 950 گونه درخت و درختچه اعم از خودروی و کاشته شده ثبت ومنتشر شده است و به عبارتی گنجینه ای با ارزش از گیاهان و درختچه های ایران است. فرهنگ اصطلاحات گیاه شناسی که حاصل 25 سال از عمر بنده بوده به زبان های لاتینی، انگلیسی، فرانسه، آلمانی و فارسی نگارش یافته است.
به علاوه ایشان تالیفات دیگری از جمله فلورهای رنگی استان های خوزستان، یزد و ایلام و فلورهای فارسی قبیله های تیره آفتابگردان را منتشر کرده و کتاب های چندی نیز در دست انتشار و تالیف دارد.
او در ارتباط با گیاهان ایران این گونه توضیح داد که در ایران 8 هزار گونه گیاه داریم، می توان گفت هر گونه یک مخلوق است. مثلا جو یک مخلوق است، گندم یک مخلوق. در ایران قریب به 10 نوع مختلف گندم یا جو داریم که یک نوع از آن کاشته می شود و بقیه به صورت خودرو رویش پیدا می کند و یا 800 نوع گون داریم که از این تعداد 370 نوع فقط ایرانی هستند. ایران از نظر رویش گیاهی، کشوری غنی و متنوع است که بخش جنگلهای شمال، جنگلهای گرمسیری ناحیه جنوبی، کناره های دریای عمان و خلیج فارس و پهنه مرکزی ایران که هر کدام از اینها یک رویشگاه ویژه است و تعدادی از گونه گیاهی در آنجارشد می کند.
ارتفاعات متعدد در استان های آذربایجان، خراسان، تهران یا البرز، کردستان، کرمان از رویشگاه های متنوع گیاهان ایران هستند.
یعنی وقتی وارد یک دامنه کوهستانی می شوید مخلوقات متعددی را می بینید که هر کدام از آنها یک گونه اند. از این 8 هزار گونه قریب به 2 هزار گونه از این گیاهان انحصاری ایران هستند یعنی در هیچ جای دنیا رویش پیدا نمی کنند که یک ارزش فوق العاده دارد. مثل گیاه کزل که در اطراف دریاچه تار دماوند می روید و یا خار یخچالی که در ارتفاعات کوه ماز می روید و انحصاری این منطقه است و در هیچ جای دیگری رویش ندارد و یا گیاهانی به نام عروس سنگ که بیشتر در شیبهای تند صخره ای و سنگها به خصوص در ارتفاعات زاگرس رویش پیدا می کند. 6 هزار گونه دیگر این گیاهان نیز با دیگر استان های ایران و یا بعضی از کشورهای مجاور ایران مشترک هستند. در ضمن تعدادی از گونه های کاشته شده در ایران نیز به منظور استفاده های گیاهان زینتی به ایران وارد شده اند که بیشتر از جنوب شرق آسیا و کشورهایی چون چین، کره و ژاپن هستند و توانسته اند از نظر عمومی با آب و هوای ایران تطابق پیدا کنند.
دکتر مظفریان در ادامه گفت: یکی از مهمترین و به روز ترین کتاب هایی که ارزش کار گیاه شناسی را داراست و به طور روزمره با آن سروکار داریم (Flora Iranica)است که اولین جلد آن در سال 1963 نوشته شده و هم اکنون 176 جلد از این کتاب ها را داریم که به زبان لاتینی نوشته شده اند و گیاهان را با آن شناسایی می کنیم. اگر اکنون دانشی داریم برگرفته از دانش های گیاه شناسان قبلی و تطبیق آن با دانش خود و رفتن به طبیعت، جمع آوری نمونه ها و بازشناسی نمونه ها و نام گذاری تعدادی از آن نمونه هاست. برای مثال حدود 80 گونه گیاهی در سه جنس جدید نیز توسط اینجانب شناسایی و معرفی شده است. در سال های اخیر جنس های گیاهی را معرفی کرده ایم که در نوع خود منحصر به فرد بوده است. برای دستیابی به تجربیات مختلف باید به مسافرت های تحقیقاتی پرداخت.
در تمام دوران کسانی که در واقع نامی از خود به جای گذاشته اند، زحمات بسیاری کشیده اند. اگر امروز می گویم 55 هزار نمونه جمع آوری کرده ام مدتهای زیادی از خانواده خود دور بوده ام، این ها نشان دهنده این امر است که باید به طور مداوم با کار و تلاش درگیر بود. هر انسانی برای کار، اول باید تحصیل کند و با زبان های زنده دنیا آشنایی داشته باشد. امروزه اگرچه وسایل ارتباط جمعی مهم است ولی داشتن مطالعه زیاد بسیار مهمتر است تا بتوان به دانش دسترسی پیدا کرد و از این وسایل هم استفاده کرد.کتاب خواندن جزء لوازم اولیه زندگی است و همین طور مسلط بودن به زبان روز دنیا. در بین سال های 13-1312 دانشجویان می بایست زبان فرانسه می آموختند که افراد مهمی در ایران به این زبان مسلط بودند. امروزه زبان روز انگلیسی است و به منظور تسلط بر علوم باید به این زبان تسلط کامل داشت.
منبع: دانشگاه آزاد اسلامی واحد دماوند
