تهران – خبرگزاری میراث فرهنگی_ زهراکشوری_ کشف آثار ارزشمند منطقه ولیران عرصه تحقیقات باستانشناسی دوره اشکانی را گشوده است.
"محمدرضا نعمتی" سرپرست کاوش های ولیران دماوند با بیان این مطلب افزود:« :« آثار این دوره در سرزمین فعلی ایران کمتر یافت شده و اطلاعات ما محدود به کاوشهای اندک باستانشناسان در مناطقی همچون جازموریان، قلعه ضحاک، کوه خواجهو چند منطقه دیگر است.»
چندی پیش باستانشناسان در کاوشهای اضطراری خود موفق به کشف یک گور اشکانی شدند. کشف چهار ریتون و یک آمفورای سفالی از دیگر یافتههای این کاوش است.
سرپرست کاوش های دلیران دماوند گفت:« با توجه به کشف بخشی از یک گورستان با چهار شیون تدفین گور دخمهای، گورخمره ، گور سادهکنده خاک و گور سنگ چین و نیز کشف هفت عدد سکه متعلق به مرداد دوم، اردوان دوم، سنتروک و ارد اول ، این گورستان متعلق به اوایل دوره اشکانی است. بیشترین شناخت ما از دوره اشکانی حاصل کاوشهای باستانشناختی است که در نواحی شرقی و غربی قلمرو امپرتوری اشکانی انجام گرفت.»
به گفته نعمتی آثار نفیس و کمنظیر محوطه تاریخی ولیران نقطه عطفی در تحولات باستانشناسی این دوره تاریخی محسوب میشود و میتواند به عنوان حلقه ارتباطی شرق و غرب امپراتوری اشکانی نقش اساسی ایفا و خلاء اطلاعاتی ما را نسبت به این دوره در سرزمین فعلی ایران جبران کند.
وی گوری دست کند(دخمهای) متعلق به اشکانی را مهمترین اثر کشف شده از این دوره دانست و افزود:« این گور دارای عرضی 60 و ارتفاعی160 سانتیمتر است و یک فضای مرکزی به ابعاد 140 ذر 60 سانتیمتر با سه فضای دیگر در دارد. فضاهای اطراف به صورت سکو در آمدهاند. این فضاها به وسیله دیوارکهای گل تقسیم کننده از هم جدا شدهاند.»
باستانشناسان در این گورستان همچنین به 21 اسکلت انسانی برخوردند .
نعمتی کشف چهار "ریتون" و یک آمفورای سفالی را از نفیسترین اشیا کشف شده داخل گور دانست و افزود:« سه ریتون به شکل بزکوهی و یک نمونه به شکل کفش است . از دیگر اشیای کشف شده 7 سکه متعلق به مهرداد اول ، اردوان دوم، ستروک و ارداول است و یک ابول که همراه با بقایای اسکلت انسانی به دست آمده است.»
در این گور همچنین ظروف و اشیا سفالی از جنس نقره، مفرغ و آهن شامل حلقه، انگشتر، النگو، سرنیزه، سرپیکان، زوبین، انواع چاقو، گوشواره سگک کمربند، انواه میخ و سوزن به دست آمده است.
سرپرست کاوش های دلیران دماوند گفت: «آنچه که در این گورحائز اهمیت است وجود تدفینهای مختلفی است که در طول چندین دوره در داخل این گور انجام گرفته است به نحوی که پس از تدفین اسکلتهای اولیه، به هنگام تدفین جدید، قدیمی برداشته و درون حفرههای تعبیه شده در گور قرار داده میشدند. »
باستانشناسان با توجه با اشیا سکههای مکشوفه و تدفینهای ثانویه، احتمال میدهد این گور بین 30-25 سال مورد استفاده قرار میگرفته است .
نعمتی کشف بقایای معماری متعلق به دوره ساسانی را از دیگر دستاوردهای کاوش دلیران دانست و افزود:« در این بخش همچنین هشت عدد سکه نقره مربوط به دوره ساسان، سه سکه متعلق به خسرو دوم و سه قطعه استروکا (سفال نوشته به خط پهلوی ساسانی) و تعدادی مهره از جنس سنگ عقیق، شیشه و قیر طبیعی و اشیا دیگری شامل سردوک، چاقو و سرپیکان کشف شد . »
در یافتههای مورد توجه در این خش یک قطعه مهره از جنس سنگ آهن است که در یک طرف آن تصویر کنده تجریدی(مشبک) یک حیوان دیده میشود .
تا پیش از آثاری از دوره ساسانی محوطه ولیران دماوند را تنها محوطهای اشکانی میدانستند.